in , ,

Pak zelfstandigen met laag inkomen niet harder dan zelfstandigen met hoog inkomen

In augustus meldde Het Financieele Dagblad dat het kabinet van plan is in te grijpen in de Zelfstandigenaftrek. Sindsdien is er veel weerstand omdat verlaging van de Zelfstandigenaftrek voor veel ondernemers resulteert in armoede. Maar het kabinet heeft wel afgesproken dat de ‘belastinguitgaven’ aan ondernemers met 500 miljoen moeten worden verlaagd. Hoe dat verstandiger kan staat in het plaatje hiernaast. Hieronder volgt waarom het verstandiger is.

 

Volgens het kabinet kan er best wat bezuinigd worden op de fiscale voordelen voor ondernemers. Omdat te bewijzen plaatste het FD een infographic die nogal tendentieus bleek. Omdat veel zelfstandigen het door de crisis al jaren financieel erg moeilijk hebben, startten twee ondernemers een petitie dat de Zelfstandigenaftrek niet afgeschaft mag worden. De zzp-bonden omarmden de petitie en inmiddels tekenden ruim 55.000 zelfstandigen hem.

Gelukkig hoeft de Zelfstandigenaftrek niet te worden verlaagd want er is een prima alternatief.

MKB Winstbox gaat ondernemers met lage inkomens benadelen

Al jaren wordt er in Nederland door allerlei mensen in loondienst gepraat over de invoering van één Winstbox van 28% voor ondernemers. Onder andere omdat men een eenvoudiger belastingsysteem wil.

Maar ja, bij ondernemerschap horen nou eenmaal een aantal vaste en variabele kosten die werknemers niet hoeven te maken om hun inkomen te verwerven. En het idee dat ondernemers meer winst gaan maken als ze meer aftrek krijgen is onzin. Ondernemers willen sowieso meer winst maken.

Gelukkig krijgen steeds meer betrokkenen door dat alle ondernemersaftrekken vervangen door één generieke Winstbox toch niet zo’n goed idee is. In januari schreef Staatssecretaris Weekers dat inmiddels duidelijk is dat het geen vlaktarief kan worden en hij lijkt al te hinten richting toeslagen voor diverse groepen. Echt eenvoudig wordt het dus sowieso niet.

MKB-winstvrijstelling is voorloper Winstbox

De MKB-winstvrijstelling is de voorloper van de Winstbox en is in 2006 is ingevoerd. Met de MKB-winstvrijstelling is in 2013 een bedrag van 1,1 miljard euro gemoeid, met de Zelfstandigenaftrek 1,8 miljard euro.

Faciliteiten voor IB-ondernemers raport commissie van Dijkhuizen

Mij is inmiddels duidelijk dat de Winstbox er toch niet komt. Afschaffen of verlagen van de MKB-winstvrijstelling is daarom verstandiger dan ingrijpen in de Zelfstandigenaftrek omdat dat laatste gaat resulteren in nog meer Nederlanders die niet kunnen rondkomen en in een stijging van het aantal bijstandsuitkeringen.

Om dat te illustreren heb ik de afgelopen weken – met wat hulp van een fiscalist en een verzekeringsdeskundige – maar eens een rekenvoorbeeldje gemaakt met daarin de gevolgen voor de koopkracht van het afschaffen van beide aftrekposten voor twee zelfstandigen.

Een zelfstandige met een ‘hoge’ netto winst van bijna €70.000 en een zelfstandige met het ‘FD-inkomen’ van netto €20.000. Onderstaand staatje gaat over 2008 en vond ik op www.gemiddeld-inkomen.nl. In de rechter kolom staan de inkomen van de ondernemers met recht op Zelfstandigenaftrek.

Gemiddeld inkomen zelfstandigen die zelfstandigenaftrek krijgen in 2008

Buiten de 107.000 zelfstandigen in de dienstverlenende sectoren die in 2008 al onder de €20.000 zaten, zitten er nu en de komende jaren vast veel meer zelfstandigen onder die grens. Voor hen zal elke verlaging van de Zelfstandigenaftrek een nog groter effect op hun koopkracht hebben dan de zelfstandige in onderstaand voorbeeld.

Verschil in koopkrachtdaling tussen zelfstandigen

Beide zelfstandige professionals in dit voorbeeld doen niets anders dan zichzelf per uur, dag of maand verhuren aan bedrijven of overheden. Ze werken vooral bij de klant op lokatie en doen daar hetzelfde als andere mensen in loondienst doen. De moderne zp’er met weinig kosten dus en waarvan er van beide typen tienduizenden voorkomen.

Koopkrachtplaatjes afschaffen zelfstandigenaftrek klein

Wie wil weten hoe ik aan deze cijfers kom: de volledige berekening staat onderaan dit artikel.

Overheid en CPB kijken te eng

Bij de overheid en het CPB wordt ondernemersbeleid zelden breed bekeken. Op 1 oktober 2012 werd de Flex-bv na jaren in bureaulades liggen eindelijk ingevoerd. Om het makkelijker te maken een BV op te richten.

Twee maanden daarvoor schreef het CPB – in een rapport dat aan alle kanten rammelt – dat er met de Zelfstandigenaftrek veel mis is.

Het CPB pleit ervoor de Zelfstandigenaftrek vooral te gaan gebruiken voor groepen die moeilijk aan een baan komen. Maar waarom helpt het CPB niet nadenken hoe je bedrijven stimuleert die mensen wel een baan te geven. Alsof ondernemen makkelijker is dan werken in loondienst.

Volgens datzelfde CPB doet de MKB-winstvrijstelling haar werk omdat deze ondernemers ervan weerhoud om om fiscale redenen over te stappen naar de BV.

Aan de ene kant wil de overheid dus met de Flex-bv dus dat meer ondernemers vanuit BV’s gaan werken. En aan de andere kant is het belangrijkste nut van de MKB-winstvrijstelling volgens het CPB dat ze dat niet doen om fiscale redenen. Het lijken wel vrouwen.

Hoezo levert meer winst meer banen op?

Een van de gedachtes achter de gedroomde Winstbox is dat ondernemers met meer winst meer banen zouden creëren. Die aanname gaat voorbij aan de trend dat de overgrote meerderheid van de zelfstandig ondernemers tegenwoordig geen ondernemer meer wordt om een bedrijf op te bouwen, maar om zichzelf te voorzien van een leuke baan. Of überhaupt van een baan bij schijnzelfstandigheid. Tussen 2007 en 2012 steeg het aantal starters dat alleen begon daardoor van 84,5% naar 96%!

Het CPB concludeert in haar rapport (zonder daarvoor bewijzen te leveren) dat de groei van het aantal zzp’ers/zp’ers én de afname van het aandeel ondernemers met werknemers sinds het begin van deze eeuw, grotendeels zijn te wijten aan beleid – waaronder fiscaal beleid.

Mij lijkt dat de individualisering, de behoefte aan een balans tussen arbeid en zorg en alle technologische ontwikkelingen meer invloed hebben gehad. En als beleid er iets mee te maken heeft gehad: de grootste verandering is dat in 2006 de MKB-winstvrijstelling is ingevoerd en de grootste makke dat het ontslagrecht nog steeds niet is aangepast aan deze tijd.

De MKB-winstvrijstelling is leuk, maar het nut ontgaat ons

Bij de invoering van de MKB-winstvrijstelling moesten veel ondernemers erg lachen. Zonder duidelijke reden kregen we er ineens een extra aftrekpost bij van 10%, die sindsdien is opgelopen tot 14%. Leuk en fijn voor onze portemonnee, maar …

Waarom zou je als ondernemer door een extra aftrekpost eerder geneigd zijn banen te creëren voor anderen, als je de kost verdient met iets dat je sowieso zelf moet doen omdat klanten jou inhuren om je expertise of vaardigheid?

Het CPB, de club voor het vergelijken van koopkrachtplaatjes en belastingdruk, meldt wél dat ondernemers met lage inkomens veel minder belasting betalen dan werknemers. Maar datzelfde CPB meldt níet dat IB-ondernemers met hogere inkomens dat ook doen. Ze lijken niet door te hebben dat schijnzelfstandigheid ook op hogere niveaus steeds vaker voorkomt.

Allerlei overheiden en semi-overheden werken steeds meer met tijdelijke contracten, maar willen mensen op hogere niveau’s na afloop daarvan wel behouden. Ze rekenen hen voor hoeveel minder belasting ze als zzp’er betalen en ook die arbeider kiest uiteraard voor werk boven ww.

Laat minst verdienende ondernemers niet nog minder overhouden

Zelfstandigen met hoge inkomens zijn in de huidige economie vooral kenniswerkers die weinig last hebben van de komst van andere Europeanen, de technologische ontwikkelingen en het overschot op de arbeidsmarkt. Voor hen maakt het in koopkracht weinig uit welke aftrek je als overheid verlaagt of afschaft. Voor de zelfstandigen met een laag inkomen maakt het enorm veel uit.

De enige groep die nadeel ondervindt van verlaging van de MKB-winstvrijstelling in plaats van de Zelfstandigenaftrek zijn de ondernemers die niet aan het urencriterium voldoen. Veelal mensen die naast de zekerheid van een baan in loondienst ook een ‘bedrijfje’ hebben voor een beperkt aantal uren per week.

Uiteraard kan ik elke lastenverzwaring voor ondernemers missen als kiespijn. Als het toch moet spijt het me erg voor de parttimers, maar dan hoop ik toch echt dat de overheid haar ondernemersbeleid richt op mensen die wel minimaal één echte baan creëren en waarvan honderdduizenden het in deze tijd financieel heel moeilijk hebben.

 

Rekenvoorbeeld afschaffing zelfstandigenaftrek versus MKB winstvrijstelling nav FD en Petitie

 

One Comment

Leave a Reply

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Hebben ondernemers andere genen dan ‘gewone’ mensen?

Foto: Pierre Spaninks, (c) 2013

Kabinet bezuinigt 310 miljoen op ondernemersfaciliteiten